Pod pojęciem „gwara” rozumiemy wszelkiego rodzaju niestandardowe odmiany języka, które stosuje się lokalnie na danym terenie. Oprócz gwary poznańskiej w Polsce występują także takie gwary jak np.: śląska, krakowska, łowicka, warszawska, kujawska, zagórzańska.
Gwara poznańska.
Poznań to piękne i interesujące miasto, interesująca jest również gwara poznańska. Używa się jej nie tylko w Poznaniu, ale i w części Poznańskiego. Warto zaznaczyć, że niektóre słowa z gwary poznańskiej są zapożyczeniami z języka niemieckiego. Do szczególnie charakterystycznych cech wymowy w gwarze poznańskiej należ między innymi: częste wtrącenia „tej”, charakterystyczne podwyższenie melodii tak zwany zaśpiew, niestandardowy dobór niektórych zaimków, niemieckie wzory wymowy, zmienione formy przysłówków, miękka wymowa niektórych wyrazów, udźwięcznia międzywyrazowe, stosunkowo liczne uproszczenia.
Popularne słowa poznaniaka.
W gwarze poznańskiej, tak jak w innych gwarach istnieją popularne słowa, które znają nie tylko osoby posługujące się danym dialektem, ale i mieszkańcy pozostałych regionów. Są również określenia, które znają tylko i wyłącznie poznaniacy.
Jeśli miałby powstać ranking słów, które zna każdy prawdziwy poznaniak, to nie mogłoby w nim z pewnością zabraknąć takich określeń jak: gemela, fifny, suszwol, berbela, poruta, dynks, ćwok, babol, knyf, bejmy, chęchy, lumpy, kalafa, bryle, bimba. Co oznaczają te słowa wie każdy poznaniak, ale w kwestii wyjaśnienia dla wszystkich zainteresowanych, poniżej podano tłumaczenie na język polski. Warto się z nim zapoznać i sprawdzić na ile dobrze znamy gwarę poznańską. Tłumaczenie przedstawia się następująco:
- gemela– śmietnik, bałagan,
- fifny- sprytny, żartobliwy,
- suszwol- człowiek niezadbany, brudas,
- berbela- wódka,
- poruta- kompromitacja, wstyd,
- dynks- nieokreślone „coś”,
- ćwok- oferma,
- babol- smark
- knyf- motyw, fortel, tajemny sposób,
- bejmy- pieniądze,
- chęchy- podejrzane, zaniedbane miejsce,
- lumpy- ciuchy, szmaty,
- kalafa- twarz,
- bryle- okulary,
- bimba- tramwaj.